Bloemen helpen helaas niet tegen oorlog.
Ook lossen ze het probleem van stakende boeren en stikstof schijtende koeien niet op.
Wel integendeel, de grootschalige bloementeelt is misschien wel een deel van het hele probleem.
Wist je dat er in de snijbloementeelt meer pesticiden en kunstmest worden gebruikt dan in alle andere sectoren van de landbouw?
Dat komt omdat we bloemen meestal niet opeten. Bij de productie van granen, groenten en fruit is er een veel strengere regelgeving op het gebruik van chemische stoffen.
Onlangs ontdekte ik dat kunstmest en oorlogsbommen allebei dezelfde chemisch bewerkte stikstof als basis hebben.
Hetzelfde proces om van luchtstikstof (in combinatie met waterstof uit aardgas) bommen en chemische wapens te maken wordt al sinds de eerste wereldoorlog ook gebruikt om kunstmest van te maken. En die meststoffen worden nog steeds massaal gepromoot door de landbouwindustrie.
Aanvankelijk met het idee om hongersnood uit de wereld te helpen, door snel en meer voedsel te kunnen produceren. Wat overigens nog steeds als motto wordt gebruikt.
Door wereldwijde toevoeging van kunstmest aan de bodem kan er op korte termijn wel meer gewas van een veld worden gehaald, maar uiteindelijk wordt het bodemleven buitenspel gezet. Daardoor verarmt de grond zodanig dat er binnen enkele eeuwen pas echt grote hongersnoden zullen ontstaan.
We zouden juist op lange termijn voor voldoende voedsel en een gezonde bodem moeten zorgen.
Er bestaat een heel andere toepassing van stikstof voor de landbouw.
Het zit namelijk in de lucht, in de grond, in water. Daar komt het van nature voor en is het meestal in de juiste verhouding aanwezig.
Ga ervan uit dat die natuurlijke stikstof ook in je gewone (boerderij)compost zit. Bouw je die compost met zorg en aandacht op - wij voegen er nog biodynamische preparaten aan toe - dan wordt de stikstof erin extra vitaal en je compost dient als gezonde voeding voor je bodem. Die kan dan weer op haar beurt evenwichtig je planten voeden.
Natuurlijke stikstof zorgt er voor dat bodem en planten kunnen ‘waarnemen’. Net zoals wij dat kunnen met onze ogen, oren en ons gevoel. Zo zorgt stikstof ervoor dat elke plant ‘weet’ wat hij nodig heeft. Hij kan daardoor de juiste hoeveelheid water of een bepaalde stof naar zich toetrekken, of langere wortels aanmaken bijvoorbeeld. Dat gebeurt allemaal niet ‘vanzelf’. Daar zijn ingewikkelde, intelligente systemen voor nodig.
Een plant kan zich richten naar de maan. Net zoals zeewater met zijn eb en vloed, zo wordt het water in de bodem en ook in planten door de maan beïnvloed. Ook andere planeten hebben betrekking op het leven op aarde. Ik ben er zelfs van overtuigd dat de natuur minutieus wordt aangestuurd door de planeten en het sterrenstelsel om ons heen. De hele kosmos, de zon, onze atmosfeer en de lucht die we inademen maken deel uit van onze natuur. Er is echt heel veel plant- en natuurintelligentie!
En dan hebben we het nog niet gehad over al het onzichtbare leven onder onze voeten, in de bodem. Het wereldwijde web van mycorrhiza, schimmeldraden en goede bacteriën bijvoorbeeld.
Ik focus graag op die grotere intelligentie, waar wij mensen met onze wetenschap en technologie nog maar een fractie van kennen, en op wat er allemaal wél mogelijk is in de landbouw.
Onlangs hebben we met enkele collega-boerinnen en vrijwilligers een mooie composthoop aangemaakt op ons bloemenveld.
Er was koeienmest van de kinderboerderij Mikerf, stro van de Dobbelhoeve uit Schilde en alle bloem- en plantenresten van het afgelopen jaar. Dat hebben we in fijne laagjes afwisselend op elkaar gelegd. We deden voor en na de opbouw ook een waarnemingsoefening rond de hoop. Wie iets had opgemerkt kon dat delen met de groep.
Deze week zetten we weer zo’n composthoop op bij mijn collega Leen van de Kempische Hoeve in Hoogstraten. Zo helpen we en verbinden ons met elkaar en krijgt iedere boerin uit ons compostgroepje een mooie hoop. (We staan zelfs op de cover van het tijdschrift voor biodynamische landbouw ;-)
Je bent zeker welkom om mee te doen.
Binnenkort gaan er weer honderden dahlias in de grond. Helpende handen zijn graag gezien. Een bijdrage aan dit gebeuren hoeft niet altijd fysiek te zijn. Een lekkere pot soep of koffie voor de vrijwilligers voorzien is ook goud waard bijvoorbeeld. Of misschien voel je je wel geroepen als fotograaf om onze meewerkdag en de voorbereidingen voor dahliageluk in de zomer op een leuke manier in beeld brengen…? Hier kun je aangeven of je erbij wil zijn op zaterdag 27 april.
Onze jaarabonnées zijn nu al wekelijks tulpen aan ‘t plukken. Elke maand komen daar weer andere bloemen bij. Wil je graag nog inschrijven voor een jaarabonnement? Dat kan hier. Ook een abonnement delen of een half abonnement behoren tot de mogelijkheden.
Met (compost)hoopvolle groeten,
Marieke